Μετάφραση του παρακάτω κειμένου από τα Αγγλικά στα Ελληνικά:
Ο Τζέι Σπρινγκ μερικές φορές πιστεύει ότι είναι «ο σπουδαιότερος άνθρωπος στον πλανήτη Γη». Ο 22χρονος από το Λος Άντζελες έχει διαγνωστεί με ναρκισσισμό και κατά τις πιο μεγαλοπρεπείς στιγμές του, παραδέχεται, «μπορεί να γίνει πραγματικά παραισθησιακό». Περιγράφει ότι αισθάνεται στο έβδομο ουρανό, σκεπτόμενος, «Όλοι θα συνειδητοποιήσουν ότι είμαι καλύτερος από αυτούς... Θα κάνω σπουδαία πράγματα για τον κόσμο».
Για τον Σπρινγκ, αυτές οι περιόδοι αισθήματος σημαντικότητας συχνά ακολουθούνται από μια «κατάρρευση», όπου αισθάνεται συναισθηματικός και ντροπιασμένος για τη συμπεριφορά του, γίνοντας ιδιαίτερα ευαίσθητος στην κριτική. Πρώτα υποψιάστηκε ότι ίσως έπασχε από ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας (ΝΔΠ) αφού ερεύνησε τα συμπτώματά του στο διαδίκτυο και αργότερα έλαβε επαγγελματική διάγνωση. Ωστόσο, αμφιβάλλει ότι θα είχε αποδεχτεί τη διάγνωση αν δεν είχε ήδη φτάσει ο ίδιος σε αυτό το συμπέρασμα. «Αν προσπαθήσεις να πεις σε κάποιον ότι έχει αυτή τη διαταραχή, πιθανότατα θα το αρνηθεί», λέει, ειδικά αν μοιράζεται τα αισθήματα ανωτερότητάς του. «Ζουν σε έναν παραισθησιακό κόσμο που έχουν δημιουργήσει για τον εαυτό τους, όπου είναι οι σπουδαιότεροι και κανείς δεν μπορεί να τους αμφισβητήσει».
Παρόλο που οι άνθρωποι αποκαλούνται νάρκισσοι για πάνω από έναν αιώνα, ο όρος δεν είναι πάντα ξεκάθαρα κατανοητός. «Όλοι αποκαλούν όλους νάρκισσους», σημειώνει ο W Keith Campbell, καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Τζόρτζια και ειδικός στον ναρκισσισμό. Πιστεύει ότι η λέξη χρησιμοποιείται υπερβολικά, αλλά όταν πρόκειται για επίσημη διάγνωση, πολλοί άνθρωποι την κρύβουν λόγω του στίγματος που τη συνοδεύει. Σύμφωνα με τον Campbell, ένας νάρκισσος συνήθως έχει «μια διογκωμένη άποψη για τον εαυτό του», «έλλειψη ενσυναίσθησης» και μια τάση να χρησιμοποιεί άλλους για να ενισχύσει την αυτοεκτίμηση ή την κοινωνική του θέση αναζητώντας θαυμασμό, επιδεικνύοντας υλικά αγαθά ή κυνηγώντας εξουσία. Όσοι πάσχουν από ΝΔΠ μπορεί να είναι «εξαιρετικά ναρκισσιστικοί», σε τέτοιο βαθμό που δυσκολεύονται να διατηρήσουν σταθερές σχέσεις, η εργασία τους πάσχει και έχουν μια «διαστρεβλωμένη άποψη της πραγματικότητας».
Ενώ έως και το 75% των ατόμων με διάγνωση ναρκισσιστικής διαταραχής προσωπικότητας είναι άνδρες, πρόσφατη έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου υποδηλώνει ότι αυτό δεν σημαίνει ότι λιγότερες γυναίκες είναι ναρκισσιστικές. Αντίθετα, ο γυναικείος ναρκισσισμός εμφανίζεται συχνά σε μια συγκεκαλυμμένη μορφή, γνωστή και ως ευάλωτος ναρκισσισμός, η οποία διαγιγνώσκεται λιγότερο συχνά. «Ο ναρκισσισμός των ανδρών τείνει να γίνεται λίγο πιο αποδεκτός, ακριβώς όπως πολλά πράγματα στην κοινωνία», λέει η 23χρονη Kaelah Oberdorf από την Ατλάντα, που μοιράζεται τις εμπειρίες της με ΝΔΠ και οριακή διαταραχή προσωπικότητας (ΟΔΠ) στο TikTok. Δεν είναι ασυνήθιστο αυτές οι δύο διαταραχές να εμφανίζονται μαζί.
«Πραγματικά δυσκολεύομαι να χειριστώ την κριτική και την απόρριψη», εξηγεί η Oberdorf, «γιατί αν μου πούνε ότι το πρόβλημα είμαι εγώ, είτε γίνομαι αμυντική είτε κλείνομαι εντελώς». Παρά αυτή την αντίδραση – που μερικές φορές ονομάζεται «ναρκισσιστική πληγή» – έχει εργαστεί για να το ξεπεράσει και να ακούει συμβουλές από αγαπημένα πρόσωπα, καθώς δεν θέλει να επαναλάβει τις προηγούμενες επιβλαβείς συμπεριφορές της. «Ήμουν πολύ συναισθηματικά κακοποιητική στους συντρόφους μου όταν ήμουν έφηβη», παραδέχεται. Μέσω της διαλεκτικής συμπεριφορικής θεραπείας, έχει καταφέρει να μειώσει τα συμπτώματα της ΝΔΠ, και εκείνη και ο τωρινός της φίλος έχουν μια συμφωνία: «Αν πω κάτι λανθασμένο ή χειραγωγητικό, με το ζόρι το επισημαίνει αμέσως εκείνη τη στιγμή».
Η Oberdorf μεγάλωσε κυρίως από τον πατέρα της και λέει ότι της έλειπαν θετικά πρότυπα στην παιδική της ηλικία. «Έχω μαθαίνει όλο αυτό το διάστημα τι είναι και τι δεν είναι κατάλληλο να λέγεται κατά τη διάρκεια ενός καβγά γιατί ποτέ δεν είχα αυτήν την καθοδήγηση μεγαλώνοντας», μοιράζεται. «Τίποτα δεν ήταν απαγορευμένο όταν τα μέλη της οικογένειάς μου βρίσκονταν σε σύγκρουση». Η Kaelah Oberdorf θυμάται, «Τίποτα δεν ήταν απαγορευμένο όταν τα μέλη της οικογένειας με προσέβαλαν κατά τη διάρκεια της παιδικής μου ηλικίας».
Οι διαταραχές προσωπικότητας συχνά έχουν τις ρίζες τους σε παιδικές προκλήσεις. Σύμφωνα με τον Tennyson Lee, συμβούλο ψυχίατρο του NHS στην υπηρεσία διαταραχών προσωπικότητας DeanCross στο Λονδίνο, υπάρχει και γενετικός παράγοντας. Ωστόσο, η ανάπτυξη ναρκισσιστικών χαρακτηριστικών συχνά σχετίζεται με το πρώιμο περιβάλλον ενός ατόμου. Εξηγεί ότι αυτά τα χαρακτηριστικά χρησίμευαν ως στρατηγική επιβίωσης στη νεότητα, πιθανώς λόγω αμέλειας ή λήψης αγάπης μόνο όταν πληρούνταν ορισμένες προϋποθέσεις. Ως ενήλικες, τα άτομα συνεχίζουν να βασίζονται στους ίδιους μηχανισμούς αντιμετώπισης.
Ο John, 38 ετών από το Λιντς (όχι το πραγματικό του όνομα), πιστεύει ότι οι γονείς του μπορεί επίσης να είναι νάρκισσοι. Θυμάται ότι η παιδική του ηλικία επικεντρωνόταν στη δουλειά και την κοινωνική ζωή των γονιών του, αφήνοντάς τον να αισθάνεται ότι έπρεπε να μην τους εμποδίζει. Όταν τον πρόσεχαν, ήταν με έντονη πίεση για ακαδημαϊκή και επαγγελματική αριστεία, κάνοντάς τον να αισθάνεται ανεπαρκής αν δεν ανταποκρινόταν στις προσδοκίες τους.
Ως ενήλικας, ο John δυσκολευόταν με τις σχέσεις, παραδέχοντας ότι ποτέ δεν νοιαζόταν πραγματικά για κανέναν ή τον παίρνει σοβαρά μέχρι που γνώρισε τη σημερινή σύντροφό του, τριών ετών, που έχει οριακή διαταραχή προσωπικότητας (ΟΔΠ). Αυτή καταλαβαίνει τα συναισθηματικά του αγωνίσματα και ήταν η πρώτη που υποψιάστηκε ότι ίσως είχε ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας (ΝΔΠ).
Αφού συμβουλεύτηκε τον γενικό του ιατρό, ο John διαγνώστηκε από κλινικό ψυχολόγο και παραπέμφθηκε για θεραπεία μέσω συζήτησης στο NHS. Ο Lee σημειώνει ότι η μακροπρόθεσμη θεραπεία είναι η μόνη αποδεδειγμένη θεραπεία για τη ΝΔΠ, αλλά ο John βρίσκεται σε λίστα αναμονής για ενάμισι χρόνο, με εκτιμώμενη ημερομηνία έναρξης τον Φεβρουάριο ή Μάρτιο του επόμενου έτους.
Ο John έχει μοιραστεί τη διάγνωσή του με λίγα μόνο άτομα λόγω του στίγματος ότι όλοι οι νάρκισσοι είναι κακοποιοί, αλλά την έχει αποδεχτεί ιδιωτικά. Το βρίσκει χρήσιμο για την αυτογνωσία. Όπως και άλλοι που συντέλεσαν, αναζητά βοήθεια και είναι πρόθυμος να συζητήσει την κατάστασή του, κάτι που μπορεί να μην αντιπροσωπεύει όλα τα άτομα με ΝΔΠ. Η άνοδος δημιουργών περιεχομένου για ΝΔΠ όπως η Oberdorf και ο Lee Hammock, μαζί με διαδικτυακές κοινότητες υποστήριξης, δείχνει ότι περισσότεροι άνθρωποι αντιμετωπίζουν ανοιχτά τους αγώνες τους και τον αντίκτυπο στους άλλους.
Ο Phteven_j, 37 ετών μηχανικός λογισμικού και συντονιστής του υποreddit r/NPD, εντάχθηκε σε διαδικτυακές συζητήσεις για να βρει αλληλεγγύη και στρατηγικές αντιμετώπισης. Αυτός και οι συνάδελφοί συντονιστές στοχεύουν να προωθήσουν ένα θετικό περιβάλλον που αποθαρρύνει τη διαταραγμένη συμπεριφορά και προωθεί τη βελτίωση. Ενώ παραδέχεται ότι ο ρόλος του ως συντονιστής ικανοποιεί μια επιθυμία για εξουσία – ένα πιθανό σύμπτωμα της ΝΔΠ – πιστεύει ότι το υποreddit είναι σε μεγάλο βαθμό ωφέλιμο.
Ωστόσο, η πλατφόρμα προσελκύει επίσης χρήστες που θέλουν να ξεσπάσουν για νάρκισσους, εκφράζοντας μερικές φορές εχθρότητα. Η ύπαρξη ενός υποreddit που λειτουργεί ως ομάδα υποστήριξης για νάρκισσους είναι «συνεχής», λέει. Σε όλο το διαδίκτυο, οι νάρκισσοι συχνά απεικονίζονται σχεδόν σαν υπερ-κακοί, με ιστορίες που συνήθως μοιράζονται από την πλευρά εκείνων που έχουν κακοποιηθεί από κάποιον που πιστεύουν ότι είναι νάρκισσος. «Η συμβουλή είναι συνήθως η ίδια: τρέξε μακριά, πρέπει να τους αφήσεις, μην τους μιλήσεις ποτέ ξανά», εξηγεί ο συντονιστής.
Η Oberdorf επικρίνει επίσης το πώς συζητείται ο ναρκισσισμός στο διαδίκτυο. Οι χρήστες των κοινωνικών δικτύων την έχουν κατηγορήσει ότι «καυχιέται» για τις διαταραχές προσωπικότητάς της επειδή τις καταγράφει στα προφίλ της και μιλάει για αυτές στο περιεχόμενό της. «Δεν καυχιέμαι που έχω μια εξουθενωτική ψυχική ασθένεια», λέει. «Είμαι περήφανη που έχω επιβιώσει με ψυχικές ασθένειες που, στατιστικά, θα μπορούσαν να μου είχαν πάρει τη ζωή». Είναι πρόθυμη να ανοίξει περισσότερες συζητήσεις για τη ΝΔΠ, δηλώνοντας, «Το στίγμα είναι το χειρότερο πράγμα για οποιαδήποτε ασθένεια ποτέ».
Σε μια εποχή selfies και «παγίδες δίψας», μπορεί να φαίνεται ότι ο ναρκισσισμός αυξάνεται. Ωστόσο, απλώς επειδή υπάρχουν περισσότερα κανάλια για ναρκισσιστική συμπεριφορά, η επικράτηση της κλινικής πάθησης δεν φαίνεται να αυξάνεται, σημειώνει ο Lee. Ο Campbell προσθέτει ότι αξίζει να σημειωθεί ότι «τα κοινωνικά δίκτυα κάνουν τους ανθρώπους να αισθάνονται χειρότερα για τον εαυτό τους» και για τους περισσότερους ανθρώπους, «δεν τους κάνει να αισθάνονται θετικά για τον εαυτό τους ή να πιστεύουν ότι είναι φανταστικοί».
Σύμφωνα με τον Lee, ο τρόπος με τον οποίο γίνονται οι διαγνώσεις ΝΔΠ είναι «υποβέλτιστος». Οι περισσότερες έρευνες για τη ΝΔΠ έχουν διεξαχθεί στις ΗΠΑ, όπου μια εργασία της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Ενώσεσης εκτιμά ότι η διαταραχή επηρεάζει το 1%–2% του πληθυσμού. «Εάν γίνει διάγνωση, βασίζεται στις οδηγίες του DSM-5, που συλλαμβάνουν μόνο μία πτυχή του ναρκισσισμού – τον πιο φανερό, επιθετικό τύπο – αλλά όχι τη συγκεκαλυμμένη ή ευαίσθητη μορφή», εξηγεί ο Lee.
Υπάρχουν δύο συνήθως συζητούμενες μορφές ναρκισσισμού
